Wat betekent WIA?

De WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) is een belangrijke wet binnen de Nederlandse sociale zekerheid die werknemers beschermt tegen inkomensverlies door arbeidsongeschiktheid. Maar wat betekent WIA precies, en hoe werkt het? In dit artikel leggen we uit wat de WIA inhoudt, welke soorten WIA-uitkeringen er zijn en wat de voorwaarden zijn om in aanmerking te komen.

De soorten WIA-uitkeringen

Binnen de WIA zijn er twee soorten uitkeringen die je kunt ontvangen als je arbeidsongeschikt bent:

• IVA-uitkering (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten): Deze uitkering is bedoeld voor mensen die volledig arbeidsongeschikt zijn en weinig tot geen kans hebben op herstel. Je hebt recht op deze uitkering als je langer dan 2 jaar ziek bent en een verzekeringsarts van het UWV heeft bepaald dat je nooit meer kunt werken.
• WGA-uitkering (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten): Dit is een uitkering voor mensen die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn en nog een redelijke kans hebben om weer (gedeeltelijk) te werken. Hierbij wordt gekeken naar je arbeidsvermogen en de mogelijkheid om te re-integreren in de arbeidsmarkt.

Voorwaarden om recht te hebben op een WIA-uitkering

Als je langer dan twee jaar ziek bent, kun je in aanmerking komen voor een WIA-uitkering. De beoordeling wordt uitgevoerd door het UWV, waarbij je wordt beoordeeld door een verzekeringsarts en een arbeidsdeskundige. Zij bepalen samen of je recht hebt op een WIA-uitkering krijgt of krijgt.

De voorwaarden om in aanmerking te komen zijn als volgt:

1. Je bent minimaal 2 jaar ziek.
2. Er is sprake van blijvende arbeidsongeschiktheid.
3. Je kunt niet langer je oude loon verdienen.

Meer over de rol van het UWV in dit proces kun je vinden in de uitleg over wat is FTE, dat ook te maken heeft met de beoordeling van arbeidsvermogen.

Hoe vraag je een WIA-uitkering aan?

Je kunt een WIA-uitkering aanvragen zodra je bijna twee jaar ziek bent. Het UWV beslist op basis van je situatie of je recht hebt op een WGA-uitkering of een IVA-uitkering. Tijdens de aanvraagprocedure beoordeelt het UWV of je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent en of je mogelijk kan re-integreren.

• WGA-uitkering: Voor mensen die nog gedeeltelijk kunnen werken.
• IVA-uitkering: Voor mensen die volledig arbeidsongeschikt zijn en geen kans op herstel hebben.

De hoogte van je uitkering wordt gebaseerd op je oude loon en de mate van arbeidsongeschiktheid. Meer informatie over de technische details kun je ook vinden in dit artikel over de betekenis van vrijmibo, wat een breder begrip geeft van loongerelateerde kwesties.

Wat gebeurt er na twee jaar ziekte?

Na 2 jaar ziekte volgt een uitgebreide beoordeling door het UWV om te bepalen of je recht hebt op een WIA-uitkering. Deze beoordeling gebeurt aan de hand van verschillende factoren:

• De mate van arbeidsongeschiktheid.
• De mogelijkheid om te blijven werken.
• Je inkomsten in verhouding tot je oude loon.

Als je volledig arbeidsongeschikt bent, ontvang je een IVA-uitkering. Als je gedeeltelijk kunt werken, krijg je een WGA-uitkering. Het UWV stelt vast hoeveel je nog kunt verdienen en hoeveel inkomen naar arbeidsvermogen je krijgt. Je oude werkgever kan hierbij betrokken blijven voor eventuele doorbetaling bij gedeeltelijke arbeid.

Inkomensverlies en loongerelateerde uitkering

Wanneer je in aanmerking komt voor een WIA-uitkering, zal deze in de eerste fase een loongerelateerde uitkering zijn. Deze uitkering is afhankelijk van je voormalige salaris (ook wel oude loon genoemd) en het percentage dat je nog kunt werken.

Het UWV kijkt naar:

• Je arbeidsvermogen.
• Je inkomen voor de ziekte.
• Hoeveel je nog kunt verdienen na werkhervatting.

Na verloop van tijd kan de loongerelateerde uitkering worden aangepast op basis van je herstel of verdere arbeidsongeschiktheid.

Herstel en re-integratie

Als je tijdens je ziekteperiode enige kans hebt op herstel, zal het UWV je helpen met re-integratie. Dit proces is bedoeld om je weer gedeeltelijk aan het werk te krijgen, mits je beperkingen dit toelaten.

• Re-integreren: Het hervatten van werk in een aangepaste functie of met minder uren.
• Gedeeltelijke werkhervatting: Werken voor een deel van je oude uren of in een lichtere functie.

Als herstel niet mogelijk is, zal de IVA-uitkering doorlopen en hoef je niet te werken. Er zijn echter ook situaties waarin je gedeeltelijk arbeidsongeschikt blijft, maar je kunt wel proberen om weer te werken met ondersteuning van je werkgever of het UWV.

Veelgestelde vragen over WIA

Voor meer achtergrond over verschillende afkortingen en begrippen binnen de arbeidsmarkt, kun je een kijkje nemen in ons artikel over de betekenis van idd en de betekenis van NB.